Organizowane co kilka lat kongresy ekonomistów polskich traktowane są jako niezwykle ważne wydarzenia, dotyczące fundamentalnych problemów polskiej gospodarki i nauk ekonomicznych. Tradycja kongresów sięga roku 1887, kiedy to polscy ekonomiści i prawnicy z trzech zaborów zorganizowali w Krakowie Pierwszy Zjazd Ekonomistów i Prawników. Miał on charakter kongresu, w którym udział wzięło ok. 200 osób, a referaty przygotowali m.in. Witold Skarżyński – O konieczności i możliwości gruntownej reformy kredytu ziemskiego i Antoni Donimirski – O kolonizacji wewnętrznej.

Po II Wojnie Światowej kolejne zjazdy i kongresy organizowane były w ważnych dla kraju okresach. Ogólnopolski Zjazd Ekonomistów Polskich, a zarazem Kongres, odbył się 8-10 grudnia 1950 r. i był przygotowaniem do Kongresu Nauki Polskiej w 1951 r. Połączony z Kongresem II Zjazd Ekonomistów Polskich odbył się 7-9 czerwca 1956 r. w Warszawie. Kolejny III Zjazd i Kongres Ekonomistów Polskich obradował 7-8 stycznia 1971 r. IV Zjazd Ekonomistów Polskich odbył się 6-7 marca 1981 r. z dyskusją nt. Kierunki przebudowy systemu funkcjonowania gospodarki polskiej w latach osiemdziesiątych. W 100-lecie Kongresu z okresu zaborów, 27-28 listopada 1987 r., zorganizowany został w Krakowie V Kongres Ekonomistów Polskich. Przyjęto na nim stanowisko PTE pt. Polska gospodarka – wyzwania rozwojowe końca XX wieku. W 1993 r. na VI Zjeździe PTE przy współpracy z Federacją Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Naczelnej Organizacji Technicznej, Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce, Zrzeszeniem Prawników Polskich i Towarzystwem Naukowym Organizacji i Kierownictwa podjęto podstawowe w tym okresie pytanie: Jak zdynamizować polską gospodarkę? Obradujący 25 i 26 stycznia 2001 r. VII Kongres Ekonomistów Polskich nt. Ekonomia w epoce cywilizacji informacyjnej podjął równie trudne problemy wyzwań XXI wieku. Szczególny charakter miał też VIII Kongres, który odbył się w dniach 29-30.11.2007 r. Był to pierwszy kongres od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej, stąd też jego tematyka nawiązywała do tego wydarzenia. Kongres odbywał się pod hasłem: Polska w gospodarce światowej – szanse i zagrożenia. IX Kongres Ekonomistów Polskich, który zorganizowano w dniach 28-29 listopada 2013 r. pod hasłem: Ekonomia dla przyszłości. Odkrywać naturę i przyczyny zjawisk gospodarczych także odbywał się w szczególnych warunkach kształtujących się jako następstwo globalnego, zapoczątkowanego w latach 2007/2008 w USA kryzysu gospodarczego i finansowego. Jak zatem wykazuje historia kongresów ekonomistów polskich, odbywały się one co kilka lat, w wysoce zróżnicowanych warunkach społeczno-gospodarczych, a także politycznych, stąd i myśli przewodnie stanowiły swego rodzaju signum temporis.

X Kongres Ekonomistów Polskich, który odbędzie się w dniach 28-29 listopada 2019 r. pod hasłem: EKONOMIŚCI DLA ROZWOJU ukierunkowany jest na debaty nad istotą i przyczynami nowych zjawisk w gospodarce światowej, regionalnej i krajowej, z uwzględnieniem wyzwań globalnych oraz aspektów prognostycznych. Tym samym Kongres ukierunkowany jest na dyskurs nad nowymi nurtami w ekonomii i innych dyscyplinach w zakresie nauk ekonomicznych. Celem tego Kongresu, podobnie jak poprzednich, jest prezentacja najnowszych wyników badań naukowych, wymiana na tym tle poglądów oraz doświadczeń ekonomistów reprezentujących środowiska naukowców i praktyków, polityków oraz przedstawicieli innych dyscyplin nauki. Dyskurs taki powinien zaowocować syntetycznym obrazem obecnej i prognozowanej sytuacji w teorii ekonomii oraz w praktyce gospodarczej, z uwzględnieniem fundamentalnych wyzwań globalnych i lokalnych.

Formuła Kongresu jest zatem szeroka, tak aby – z jednej strony umożliwić udział w nim jak najszerszej grupie uczestników, w tym ekonomistów polskich przebywających na stałe za granicą – z drugiej zaś – aby stworzyć sposobność prezentacji poglądów i dyskusji nad problemami żywotnymi dla stanu oraz perspektyw rozwoju nauk ekonomicznych w Polsce.

Kongres w takim ujęciu jest traktowany jako swego rodzaju synteza uczestnictwa ekonomistów polskich w rozwiązywaniu ważnych problemów praktyki życia gospodarczego.

Koncepcja X Kongresu Ekonomistów Polskich została przygotowana przez Radę Programową, stanowiącą szeroką reprezentację środowiska złożoną z polskich ekonomistów nie tylko związanych z PTE i jego Radą Naukową. Kongres ten jest bowiem pomyślany jako forum wszystkich ekonomistów, nie tylko zrzeszonych w PTE i tym samym stanowi wyjątkową okazję do wymiany poglądów między teoretykami i praktykami, między ekonomistami reprezentującymi różne ośrodki oraz nurty teoretyczne w ekonomii i przedstawicielami innych dyscyplin nauki.

X Kongres poprzedzają organizowane przez PTE w 2018 i 2019 roku seminaria oraz inne debaty, w tym w ramach konwersatorium „Czwartki u Ekonomistów”. Szczegółowe relacje z tych debat, w tym referaty i stenogramy debat zamieszczane są na stronie internetowej PTE, a wybrane materiały także w periodyku „Biuletyn PTE” (zobacz więcej o PTE).